ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
- Η γνώση της δομής και του τρόπου λειτουργίας του αναπνευστικού μας συστήματος βοηθά να διατηρήσουμε υγιή την αναπνοή μας και να κατανοήσουμε καλύτερα τις αναπνευστικές παθήσεις.
- Το αναπνευστικό σύστημα έχει ως κύριο σκοπό τη δέσμευση του οξυγονου από το περιβάλλον και την οξυγόνωση του ανθρώπινου σώματος. Η καλή λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος είναι απαραίτητη για την ευόδωση όλων των λειτουργιών του σώματος μας και τη διατήρηση της ζωής.
- Το αναπνευστικό σύστημα χωρίζεται αδρά σε ανώτερο και κατώτερο.
Το Ανώτερο Αναπνευστικό Σύστημα
- Το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα αποτελείται από τους λεγόμενους «ανώτερους αεραγωγούς» που είναι η μύτη, το στόμα, ο φάρυγγας και ο λάρυγγας και έχει ως κύριο σκοπό τη μεταφορά του οξυγόνου από το περιβάλλον στους πνεύμονες.
- Μπορούμε να αναπνέουμε είτε μέσω της μύτης, είτε μέσω του στόματος.
- Η μύτη είναι η προτιμότερη οδός διότι αποτελεί καλύτερο φίλτρο του ατμοσφαιρικού αέρα και μειώνει την ποσότητα ερεθιστικών/τοξικών παραγόντων που ειπνέουμε. Ταυτόχρονα, η μύτη θερμαίνει και ενυδατώνει τον αέρα εισπνέουμε.
- Υπό φυσιολογικές συνθήκες η αναπνοή από το στόμα χρειάζεται μόνο κατά την άσκηση όταν η ποσότητα του οξυγόνου που χρειαζόμαστε είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχεσή με την ηρεμία.
- Μετά τη μύτη και το στόμα ο αέρας περνάει κατά σειρά στον φάρυγγα, στον λάρυγγα και τελικά στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.
Το Κατώτερο Αναπνευστικό Σύστημα
- Το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα βρίσκεται μέσα στο θώρακα.
- Στην κορυφή του βρίσκεται η επιγλωττίδα η οποία εμποδίζει την είσοδο τροφών και υγρών στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.
- Η τραχεία είναι το πρώτο μέρος του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος. Πρόκειται για τον κεντρικό και μεγαλύτερο αεραγωγό που έχει σχήμα μακρόστενου σωλήνα και κατευθύνει τον αέρα στους βρόχγους.
- Οι βρόγχοι είναι μικρότεροι αεραγωγοί που διακλαδίζονται πολλές φορές μέσα στους πνέυμονες και εξυπηρετούν τη μεταφορά οξυγόνου στις κυψελίδες.
- Οι κυψελίδες είναι η τελική κατάληξη των αεραγωγών μας. Πρόκειται για μικροσκοπικές σακκοειδείς δομές που βρίσκονται βαθιά μέσα στους πνέυμονες και περιβάλλονται από ένα δίκτυο αιμοφόρων αγγείων.
- Στο επίπεδο των κυψελίδων, το οξυγόνο που εισπνέουμε περνάει από του αεραγώγους στο αίμα για να οξυγονώσει την αιμοσφαιρίνη των ερυθρών μας αιμοσφαιρίων.
- Από τις κυψελίδες, το οξυγόνο δεσμευμένο πλέον στα ερυθρά αιμοσφάιρια μεταφέρεται στην καρδιά η οποία αναλαμβάνει να το στείλει σε όλα τα μέρη του ανθρώπινου σώματος.
- Το διοξείδιο του άνθρακα παράγεται στο ανθρώπινο σώμα με τις ενεργειακές κάυσεις του οργανισμού μας και είναι τοξικό για τον οργανισμό. Οι πνέυμονες αναλαμβάνουν την αποβολή του διοξείδιου του άνθρακα στο περιβάλλον μέσω της εκπνοής. Το διοξείδιο του άνθρακα ακολουθεί την αντίθετη πορεία από το οξυγόνο: φτάνει στις κυψελίδες του πνεύμονα μέσω του αίματος και διαμέσου των αεραγωγών αποβάλλεται στο περιβάλλον από τη μύτη και το στόμα.
Οι Αναπνευστικοί Μύες
- Το διάφραγμα είναι ο κύριος αναπνευστικός μυς και είναι αρκετά ισχυρός και ακούραστος ώστε να εργάζεται ακατάπαυστα καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
- Το διάφραγμα χωρίζει τον θώρακα από την κοιλιακή χώρα.
- Για να εισπνεύσουμε αέρα, το διάφραγμα συσπαται (σφίγγει) και μετακινείται προς τα κάτω. Η κίνηση αυτή του διαφράγματος σπρώχνει την κοιλία προς τα κάτω και επιτρέπει στον θώρακα και του πνεύμονες μας να γεμίσουν με αέρα και να εκπτυχθούν. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να εισπνεύσουμε οξυγόνο.
- Η εκπνοή είναι μια παθητική κίνηση (δεν χρειάζεται να καταβάλουμε προσπάθεια για να εκπνεύσουμε) κατά την οποία το διάφραγμα χαλαρώνει και οι πνεύμονες μας επανέρχονται στην αρχική τους θέση και μέγεθος. Αυτό προκαλεί έξοδο αέρα από τους πνεύμονες στο περιβάλλον και αποβολή διοξειδίου του άνθρακα.
- Οι υπόλοιποι αναπνευστικοί μύες βρίσκονται ανάμεσα στις πλευρές του θώρακα και στον αυχένα. Πρόκειται για βοηθητικούς μύες που επιστρατεύονται κατά την έντονη άσκηση ή σε αναπνευστικές παθήσεις ώστε να βοηθήσουν το έργο του διαφράγματος.